بررسی ساختار سازمانی کتابخانه های دانشگاهی ایران براساس مدل استیفن رابینز

هدف: پژوهش حاضر، میزان پیچیدگی، رسمیت، و تمرکز در ساختار سازمانی کتابخانه های دانشگاهی ایران را بررسی کرد؛ همچنین، به بررسی تفاوت میان ابعاد ساختار سازمانی کتابخانه ها براساس نوع دانشگاه، قدمت کتابخانه، تعداد کارمندان و تعداد اعضای کتابخانه های مورد مطالعه پرداخت. روش: روش پ‍ژوهش، توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش، 548 مدیر کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی غیرپزشکی، پزشکی، و آزاد اسلامی در ایران در سال تحصیلی 90-1389 بود. حجم نمونه، 180 نفر محاسبه شد و نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای انجام شد. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد رابینز (1987) صورت گرفت. روایی این ابزار با نظر 7 نفر از متخصصان مدیریت و کتابداری و اطلاع رسانی تایید شد و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ، 87/0 به دست آمد. جمع آوری داده ها به صورت حضوری، پستی، و اینترنتی بود. در این پژوهش، برای خلاصه کردن و توصیف داده ها از شاخص های آمار توصیفی همچون فراوانی، درصد، میانه، میانگین، و انحراف معیار و از آمار استنباطی مانند آزمون تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون اثرات میان موردی، پس آزمون دانت تی سه، و آزمون بن فرونی استفاده شد. یافته ها:یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که میزان پیچیدگی و رسمیت، در کتابخانه های مورد بررسی، پایین و تمرکز در ساختار سازمان، بالا بود. همچنین، تفاوت معناداری، در سطح 05/0، میان ابعاد ساختار سازمانی کتابخانه های دانشگاه های مورد مطالعه برحسب نوع دانشگاه، عمر کتابخانه، تعداد کل کارمندان کتابخانه های دانشگاه، و تعداد کل اعضای کتابخانه های مورد بررسی یافت شد. سرانجام پیشنهاد می شود که ساختار سازمانی کتابخانه های دانشگاهی بازنگری شده و به تخصص در تقسیم کارها توجه بیشتری شود و از تمرکز ساختاری کاسته شود.